Oficjaliści czyli prywatni urzędnicy dworscy. Wyraz urzędnik, mający dzisiaj znaczenie członka służby państwowej, oznaczał w dawnej Polsce oficjalistę prywatnego. W archiwum byłej Komisyi Skarbu znaleźliśmy instrukcję polską z pierwszych lat XVI wieku „yako urzędnyk robothi ma wicziegacz”. W wieku XVII i XVIII widzimy w dobrach szlacheckich 4 główne szczeble w hierarchii urzędników prywatnych, a mianowicie: komisarz był kontrolerem i kasjerem całego klucza dóbr, złożonego z kilku lub kilkunastu wiosek i folwarków. Ekonom oznaczał rządcę na jednym folwarku, a jeżeli folwark był duży, to miał do pomocy podstarościego, który miał znaczenie dzisiejszego ekonoma. Najniższym oficjalistą był włodarz, zwany dzisiaj gumiennym, karbowym a na Litwie namiestnikiem. Krasicki w „Podstolim” tak charakteryzuje tę hierarchję: „Pan Komisarz gdy przyjedzie do pana, czeka w przedpokoju kwadrans. Ekonom przed jego drzwiami czekać będzie godzinę. Ekonom Podstarościemu odda połajaniem. Podstarości Gumiennemu groźbą, Gumienny chłopu kijem”. Kitowicz w pamiętnikach swoich pisze obszernie i drobiazgowo o organizacyi dworów pańskich za czasów Augusta III Sasa.

 


Zygmunt Gloger, Encyklopedia Staropolska

Daty oznaczają przejrzany zakres akt urodzonych.

 

Sieradz (1826, 1837-1863) otaczają parafie:

1. Bezpośrednio:

 

Wróblew

 

Charłupia Mała

 

Kamionacz 1808-1811, 1817-1818, 1820-1835, 1837-1867

 

Męka 1808-1852

 

Chojne 1808-1867

 

Dąbrowa Wielka 1808-1817, 1819-1867

 

Charłupia Wielka

 

2. Otaczają parafie z (1)

 

            Brzeźnio 1808-1867

 

            Kliczków Mały 1820-1867

 

            Wągłczew

 

            Tubądzin

 

            Warta

 

            Rossoszyca 1808-1817, 1819-1832

 

            Korczew 1808-1820

 

            Zduńska Wola 1808-1819

 

            Strońsko 1808-1810, 1825

 

            Burzenin 1815-1822, 1825-1830, 1835, 1850

 

 

3. Otaczają parafie z (2)

 

            Widawa 1808-1816, 1818-1859

 

            Brzyków

 

            Rychłocice

 

            Stolec

 

            Złoczew 1812, 1822,  1825-1829

 

Godynice 1815-1816, 1820, 1830-1836, 1840, 1867

 

Wojków 1808, 1810, 1812-1871

 

Gruszczyce

 

Błaszki

 

Kalinowa

 

Góra

 

Jeziorsko

 

Brodnia

 

Zadzim

 

Szadek

 

Borszewice

 

Marzenin

 

Grabno