[Wymienienie nieruchomości i opisanie granic] Dóbr Ziemskich Dzierlin Część Litera A i B z przyległościami i przynależytościami w Powiecie i Obwodzie Sieradzkim Województwie Kaliskim położonych

• 13 VII 1796 – Feliks Łubieński sprzedaje dobra Dzierlin Maciejowi Koźmińskiemu za 80000 złp
• ~1798 – powstaje pruska księga hipoteczna dóbr
• ~1821 – powstaje księga hipoteczna dóbr wg przepisów Królestwa Polskiego[1]
• ~1832 – postępowanie spadkowe po śmierci Macieja Koźmińskiego; dobra dziedziczy Wincenty Koźmiński, syn Macieja.
• 27 VI 1839 – Wincenty Koźmiński sprzedaje Dzierlin Feliksowi Brzezińskiemu (mieszczaninowi sieradzkiemu) za 110000 złp (16500 rbs)
• ~1844 – powstaje mapa graniczna autorstwa Klemensa Raczyńskiego, geometry rządowego, między dobrami Dzierlin a Charłupia Mała
• 1845 – modyfikacja linii granicznej między Charłupią Małą a Dzierlinem
• 1856 – po śmierci Feliksa Brzezińskiego dobra dziedziczy 12 dzieci z trzech małżeństw: Józefę Jankowską i Teofilę Zalewską (1 małż.), Józefa Brzezińskiego (2 małż.) oraz Felicję Chrzanowską, Izabelę, Bronisławę, Ludwikę, Antoniego Władysława, Karola, Władysława, Edwarda Feliksa i Aleksandra Józefa (3 małż.)
• 6 IV 1857 – prawa od 2 córek Feliksa Brzezińskiego z pierwszego małżeństwa nabywa Józefa z Konieckich Brzezińska, wdowa po Feliksie, z warunkiem przekazania ich połowy 9 swoich dzieci
• ~1858 – cząstka po śmierci Józefa Brzezińskiego przechodzi na jego żonę, Teofilę z Kuczkowskich 2v. Karabiusz
• 27 V 1858 – Teofila Karabiusz sprzedaje swoją schedę 9 dzieciom Feliksa Brzezińskiego z trzeciego małżeństwa
• 1864 – na mocy ukazu o uwłaszczeniu chłopów z dóbr odłączono 77 mórg i 83 prętów ziemi
• 30 VI 1869 – wyrokiem adiudykacyjnym, po licytacji publicznej odbytej w Trybunale Cywilnym w Kaliszu w drodze działów, dobra nabywa Antoni Brzeziński
• ~1870 – przywrócenie do dóbr jednej z osad (nr 39, pow. 120 prętów kw.)
• ~1870 – powstaje mapa pomiarowa (części?) dóbr autorstwa geometry Dąbrowskiego
• 7 IV 1872 oraz 17 V 1872 – Bronisława Stokowska i Izabela Michalska, córki Feliksa Brzezińskiego, sprzedają swoje schedy Wincentemu Prądzyńskiemu (lub ks. Franciszkowi Zielińskiemu)
• ~1873 – powstaje mapa pomiarowa (części?) dóbr autorstwa geometry Grodzkiego
• ~1874 – odłączenie od dwóch dóbr łąk o powierzchni 32 mórg i 120 prętów (zwana „Przed Wsią”, sprzedana w 1870 r.) oraz 11 mórg i 166 prętów (sprzedana w 1874 r.) miary nowopolskiej; powstaje[?] plan pomiarowy i rejestr pomiarowy; nabywcą jest Kazimierz Walewski
• ~1874 - odłączenie od dóbr a) gruntów i łąk 7 rolników o powierzchni 120 mórg, b) łąk, pastwisk i wód o powierzchni 129 mórg i 243 pręty oraz łąki o pow. 23 morgi i 221 prętów, które nabył Wincenty Prądzyński; ziemie te uwolnione zostały spod pożyczki Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego ciążącej na dobrach Dzierlin
• ~1875 – powstaje kopia mapy pomiarowej (z 1874 r. ?) i rejestru pomiarowego poświadczona przez starszego geometrę Wollego
• ~1876 – odłączenie od dóbr 32 mórg i 120 prętów oraz 11 mórg i 166 prętów ziemi; powstaje nowa księga hipoteczna pod nazwą „Realność Łąki Kazimierskie[2]”; dla odłączonych wcześniej gruntów (~1874) powstają dwie księgi hipoteczne pod nazwami „Kolonia Dzierlin[3]” i „Folwark Wincentów”
• ~1876 – 221 mórg i 10 prętów miary nowopolskiej z obszaru dóbr jest obiążonych pożyczką Towarzystwa Kredytowego Ziemskiego
• 21 III 1883 – Antoni Brzeziński sprzedaje 150 prętów ziemi z obszaru dóbr gminie Charłupia Mała za 50 rbs
• ~1906 - po śmierci Antoniego Brzezińskiego dobra dziedziczą Józef, ks. Aleksander, Feliks, Zofia i Antoni Brzezińscy
• 7 IX 1906 – wyrok sądu hipotecznego, właścicielami dóbr są: ks. Aleksander Brzeziński (19/80), Józef Brzeziński (19/80), Zofia Brzezińska (19/80), Antoni Brzeziński (19/80) i wdowa Maria Brzezińska (4/80)

Nazwa: Brouillon Plan von dem Dorfe Dzierlin zum Behuf einer Detaxation aufgenommen durch den Conducteur Weydner

Data: między 1793 a 1806

Autor: Weydner

Skala: ? (jedn. pręty reńskie)

Zespół, sygnatura: AGAD, Zbiór kartograficzny, sygn. 120-30.

Opis: Prezentowany plan jest dziełem mierniczych podległych pruskiej władzy zaborczej. Przedstawia prawdopodobnie cały teren dóbr Dzierlin. Odrębnymi kolorami zaznaczono różne kategorie gruntów: ziemie należące do Charłupi, ogrody pańskie, łąki pańskie, role pańskie, ogrody karczemne, role młynarskie, łąki młynarskie, ogrody kowalskie i role chłopskie. Ukazane są też drogi, zabudowania (ale chyba nie wiejskie) oraz wody. Piktogramem oznaczono prawdopodobnie zagajnik. Do tego na planie pojawiają się oznaczenia w postaci liter dużych i małych oraz cyfry rzymskie, których znaczenia należałoby zapewne szukać w załączniku do mapy, którego miejsce przechowywania jest nieznane (nie wiadomo zresztą, czy się zachował). Przy drodze z Sieradza do Warty zaznaczono młyn, położony między wielkim i mniejszym stawem, przez które przepływała mała rzeczka (być może Myja) wpadająca do większej rzeki, której nazwy nie zaznaczono. Na wschód od niego rozciągały się gminne łęgi (Gemeinschaft Huttung), wspólne ze wsią Charłupia.

Odróżnialny od innych budynków widocznych na planie jest zaznaczony czerwonym kolorem budynek dworu (zachowanego do dziś, ale opustoszałego). Granice Dzierlina ukazane na planie przebiegały na styku z Zagórkami, Charłupią (Małą) i Kościerzynem.

Plan pochodzi ze zbiorów Archiwum Głównego Akt Dawnych w Warszawie